Dodenherdenking en Stille Tocht
4 MEI: Dorpskerk, 19.00 uur
De herdenkingsdienst begint om 19.15 uur. De verzamelplaats voor de Stille Tocht zal zijn
voor de Dorpskerk aan de Kerkstraat om 19.40 uur.
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft voor 2023 het (jaar)thema gekozen: 'Leven met oorlog'.
Onderstaande tekst is mede gebaseerd op de bijdrage van Natascha van Weezel, journalist, filmmaker en auteur.
Nieuwsgierigheid naar de ander
Over leven met oorlog
Natascha van Weezel schrijft over dat ze in blijde verwachting is, maar dit heugelijke feit niet
kan delen met haar grootouders, die van Joodse afkomst waren en die vermoedelijk blij waren
geweest met voor hen de komst van de vierde generatie in hun familie. Want "nieuw leven
helpt tegen de dood"; "Hitler had definitief niet gewonnen" zo schreef zij. Van Weezel vertelt
daarna over haar grootouders voor en in de oorlogstijd. Over het goede leven in de beginjaren
dertig van de vorige eeuw in Oostenrijk. De vlucht van haar grootmoeder en grootvader naar
Nederland, die elkaar later in Den Haag hebben ontmoet. In 1942 na de invoering van de gele
Jodenster vluchtten ze naar Zwitserland, maar werden in Frankrijk verraden voor enkele
Franse francs. Door een slimmigheid werden ze met behulp van de Zwitserse consul
vrijgelaten en vluchtten ze alsnog te voet naar Zwitserland en legden 250 kilometer af zonder
eten en drinken. Na de oorlog keerden ze terug naar Nederland, waar ze hoorden van de
moorden op ouders en zussen.
Het kan inspirerend zijn om verhalen te delen. Dat er voorbeelden worden gesteld door
bijvoorbeeld de consul die uit empathie handelde en ons leert om stil te staan bij het lot van
vluchtelingen die er na al die jaren nog steeds zijn.
Vervolgens beschrijft ze haar trauma die ze als tweede generatie heeft gehad en de haar
ontwikkelde anorexia nervosa als gevolg daarvan. Anorexia is, zo schrijft ze, is een manier
om niet te bestaan, want was het eigenlijk wel de bedoeling dat ze er was als Joods meisje? Ze
kreeg mee van haar grootouders dat die door de oorlog de wereld niet meer vertrouwden en
dat had dus invloed op haar.
Het delen van verhalen is volgens haar altijd nog beter, hoe verschrikkelijk ook, dan er over te
zwijgen. Want herinneringen kunnen niet uitgewist worden en leveren zo mogelijk nog ergere
spanningen op. Traumatische gebeurtenissen moeten niet in de taboesfeer blijven. Ze pleit er
dus voor om verhalen te delen en over familiegeschiedenissen te praten. Zeker nu de eerste
generatie Holocaustoverlevenden wegvalt. Ze maakt de verhalen van de Tweede
Wereldoorlog breder door de verhalen over de Japanse Interneringskampen en het verzet er
bij te betrekken. Maar ook het slavernijverleden en de koloniale tijd in Nederlands Indië, de
genocide in Servië en de oorlogen in Syrië en Oekraïne. Ze vraagt zich af hoe deze mensen
zijn beïnvloed door wat ze hebben meegemaakt en wat de persoonlijke verhalen zijn van al
die "oude" en "nieuwe" Nederlanders. En hoe zij de herinneringen overdragen aan hun
kinderen en kleinkinderen. De clou is dat iedereen haar/zijn stem zou moeten laten horen en
haar/zijn verhaal moet vertellen. Dat anderen daar echt naar moeten luisteren en niet doen
alsof. Dat we dus verder kijken dan onze eigen vierkante meter en meer naar elkaar (gaan)
omkijken en interesse in elkaar tonen ongeacht afkomst, etniciteit of religie.
Heel belangrijk is om nieuwsgierig te zijn naar verhalen van "de Ander".
Ook in 2023 zal, naast de Gemeentevertegenwoordiging, Veteranen en Bestuur Oranjevereniging, een krans worden
gelegd door kinderen van de Wheemschool, de Vlindertuin en de Van de Berghschool. Na afloop van de
dodenherdenking is er gelegenheid tot het drinken van een kopje koffie/thee in 't Kerkheem.
Graag tot ziens op 4 mei in de Dorpskerk.
De bijeenkomst in de kerk is te volgen via kerkdienstgemist en
kerkomroep.nl.
Namens de Oranjevereniging en de gezamenlijke kerken van Voorthuizen, H.A. Klein Obbink, tel 47 01 32.